PSA یا آنتیژن خاص پروستات (Prostate-Specific Antigen)، پروتئینی است که توسط سلولهای غده پروستات تولید میشود. مقدار PSA در خون معمولاً پایین است، اما در برخی شرایط مانند سرطان پروستات، التهاب پروستات (پروستاتیت) یا بزرگی خوشخیم پروستات (BPH) ممکن است افزایش یابد.
آزمایش PSA و Free PSA (پروستات)
تست PSA و F.PSA چیست؟ | تشخیص سرطان پروستات با آزمایش خون
PSA چیست؟
PSA یا آنتیژن خاص پروستات (Prostate-Specific Antigen)، پروتئینی است که توسط سلولهای غده پروستات تولید میشود. مقدار PSA در خون معمولاً پایین است، اما در برخی شرایط مانند سرطان پروستات، التهاب پروستات (پروستاتیت) یا بزرگی خوشخیم پروستات (BPH) ممکن است افزایش یابد.
F.PSA چیست؟
F.PSA یا Free PSA، نوع آزاد PSA است که در خون وجود دارد و به پروتئینهای دیگر متصل نیست. نسبت بین PSA آزاد و PSA کل (Total PSA) میتواند به پزشک کمک کند تا بهتر تشخیص دهد که افزایش PSA به دلیل سرطان است یا دلایل خوشخیم.
چرا تست PSA انجام میشود؟
تست PSA یکی از ابزارهای اصلی برای:
-
تشخیص زودهنگام سرطان پروستات
-
پایش وضعیت پروستات در مردان بالای ۵۰ سال
-
بررسی علائم مربوط به مشکلات پروستات (مانند تکرر ادرار، درد لگن و...)
بهطور کلی، اگر نسبت PSA آزاد به PSA کل پایین باشد (کمتر از ۱۵٪)، احتمال وجود سرطان پروستات بیشتر است. برعکس، نسبت بالاتر معمولاً نشاندهنده شرایط غیرسرطانی مانند BPH است.
چه زمانی باید تست PSA بدهیم؟
-
مردان بالای ۵۰ سال (یا از ۴۰ سالگی در صورت داشتن سابقه خانوادگی سرطان پروستات)
-
وجود علائم ادراری یا درد در ناحیه لگن
-
پایش بیمارانی که قبلاً دچار سرطان یا بزرگی پروستات بودهاند
آمادگی برای آزمایش PSA و F.PSA
برای دقت بیشتر در نتایج، قبل از انجام تست:
-
از انزال جنسی ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل خودداری کنید
-
از انجام فعالیتهای سنگین یا دوچرخهسواری قبل از آزمایش خودداری شود
-
در صورت مصرف داروهای خاص با پزشک مشورت کنید
نتیجه آزمایش PSA و تفسیر آن
مقدار طبیعی PSA ممکن است بسته به سن و شرایط متفاوت باشد، اما بهطور کلی:
-
PSA زیر ۴ ng/mL = معمولاً طبیعی
-
PSA بین ۴ تا ۱۰ = منطقه خاکستری (نیاز به بررسی F.PSA)
-
PSA بالای ۱۰ = احتمال بالای سرطان (نیاز به بررسیهای بیشتر مثل بیوپسی)
جمعبندی
آزمایش PSA و F.PSA از روشهای ساده اما بسیار مهم در تشخیص زودهنگام سرطان پروستات هستند. با یک آزمایش خون ساده، میتوان سلامت غده پروستات را بررسی و در صورت نیاز، اقدامات پیشگیرانه یا درمانی را آغاز کرد.
در صورت نیاز به انجام تست PSA و F.PSA، با ما در ارتباط باشید. ما در آزمایشگاه پاتوبیولوژی 17 شهریور مرکز درمانی شما، با استفاده از تجهیزات بروز و کارشناسان مجرب، آماده ارائه خدمات هستیم.
